مدل‌سازی فرایند تهیه نقشه پتانسیل معدنی با استفاده از سامانه استنتاجگر فازی (منطقه مورد مطالعه : کانسار مس چاه‌فیروزه)

Authors

  • ساناز علایی‌مقدم دانشجوی دکترا، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
  • محمد سعدی مسگری دانشیار، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
  • محمد کریمی استادیار، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
  • نادر صاحب‌الزمانی کارشناسی ارشد، شرکت معدنی پارس آسیا، تهران، ایران
Abstract:

با توجه به ‌گستردگی نواحی پتانسیل‌دار ذخیره معدنی در کشور، وجود نگرشی سامان‌مند برای شناسایی و تبدیل اندیس‌های معدنی به معادن، ضروری به‌نظر می‌رسد. تنوع مدل مفهومی ذخایر گوناگون معدنی، وجود داده‌های متنوع کمی و کیفی اکتشاف ذخایر معدنی و همچنین وجود نظرات کارشناسی و سلایق مختلف، فرایند تهیه نقشه پتانسیل معدنی را بسیار پیچیده می‌کند. تاکنون روش‌های مختلفی مانند همپوشانی شاخص، منطق فازی، شبکه عصبی و وزن‌های نشانگر برای مدل‌سازی این پیچیدگی به‌کار گرفته شده ‌است. در فرایند اکتشاف ذخایر معدنی توجه همزمان به مدل‌سازی ماهیت غیر‌قطعی داده‌های اکتشافی، به‌کارگیری دانش کارشناسی و انعطاف‌پذیری روش برای انواع ذخایر معدنی در قالب سامانه‌ای یکپارچه، ضروری است. در مقایسه با روش‌های دیگر سامانه استنتاجگر فازی ویژگی‌های یادشده را دارد. برای بررسی این امر،‌ در این پژوهش یک سامانه استنتاجگر فازی برای مدل‌سازی فرایند تهیه پتانسیل معدنی پیشنهاد و در اندیس مس چاه‌فیروزه پیاده‌سازی شد. مراحل اصلی این پژوهش شامل فازی‌سازی نقشه‌های فاکتور با استفاده از تعریف متغیرهای زبانی و توابع عضویت مناسب، ترکیب نقشه‌های فاکتور با کمک استنتاج فازی (به‌وسیله ایجاد پایگاه قوانین اگر- آنگاه فازی و به‌کارگیری مدل تصمیم‌گیری مناسب) و تهیه نقشه پتانسیل معدنی با استفاده از قطعی‌سازی خروجی، است. در نقشه پتانسیل معدنی تهیه‌شده، ‌مناطق مستعد کانی‌سازی مس پورفیری،‌ در نواحی مرکزی و با گسترش شمالی- جنوبی شناسایی شده‌اند. برای ارزیابی، 24 گمانه اکتشافی در منطقه با نقشه پتانسیل معدنی انطباق داده می‌شوند. بر پایه 4 نوع رده‌بندی نقشه پتانسیل معدنی، میزان تطابق برابر با 64/63 درصد، 75درصد، 95/63 درصد و 23/80 درصد محاسبه شد. نقشه پتانسیل معدنی تهیه‌شده در تعیین مناطق دارای پتانسیل خیلی ضعیف، دقیق‌تر است و با 52/81 درصد از گمانه‌های با وضعیت خیلی ضعیف انطباق دارد. همچنین نقشه پتانسیل معدنی به‌دست آمده با نقشه پتانسیل معدنی تهیه‌شده از این منطقه به کمک عملگرهای فازی (با بهینه‌ترین ترکیب عملگرهای فازی) و بدون فازی‌سازی نقشه‌های ورودی مقایسه شد. نتیجه مقایسه نشان داد که نقشه پتانسیل معدنی تهیه‌شده با استفاده از سامانه استنتاجگر فازی، در 4 رده‌بندی مورد استفاده در این پژوهش به‌طور میانگین 6 درصد تطابق بیشتری با گمانه‌های اکتشافی دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تهیه نقشه پتانسیل ذخایر معدنی مس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

      با توجه به وسعت زیاد کشور و گستردگی مناطق پتانسیل‌دار ذخایر معدنی (وجود کمربند آتشفشانی ارومیه ـ دختر در ایران)، وجود یک نگرش سامان‌مند برای شناسایی رخداد‌های (اندیس) معدنی و تبدیل رخداد‌های قابل تبدیل به معدن، ضروری به‌نظر می‌رسد. نبود یک تفکر سامان‌مند و راهکارهای مناسب در تولید، آماده‌سازی، پردازش و تلفیق حجم وسیع اطلاعات از منابع گوناگون، در مقیاس‌های متفاوت و با قالب‌‌‌های مختلف شنا...

full text

تعیین تابع عضویت فازی به کمک مدلسازی چند فرکتالی برای تهیه نقشه پتانسیل مس در منطقه ساردویه، کرمان

در سال­های اخیر کارهای گوناگونی برای تلفیق لایه­های اطلاعاتی و تعیین مناطق امیدبخش در محیط GIS به­روش فازی صورت پذیرفته است. اما تعیین تابع عضویت فازی و نیز مرزبندی مناطق امیدبخش به­طور معمول از استاندارد خاصی تبعیت نمی­کند. در این تحقیق تلاش شده تا با استفاده از مدل‌سازی فرکتالی به روش عیار-مساحت علاوه بر جدایش مناطق امیدبخش از مناطق زمینه و دسته­بندی ...

full text

طراحی و ارزیابی سیستم استنتاجگر فازی جهت تهیه نقشه پتانسیل معدنی

با توجه به گستردگی نواحی پتانسیل دار ذخیره معدنی در کشور، وجود نگرشی سیستماتیک جهت شناسایی و تبدیل اندیس های معدنی به معادن، ضروری به نظر می رسد. تنوع مدل مفهومی ذخایر گوناگون معدنی، وجود داده های متنوع کمی و کیفی اکتشاف ذخایر معدنی و هم چنین وجود نظرات کارشناسی و سلایق مختلف، فرایند تهیه نقشه پتانسیل معدنی را بسیار پیچیده می گرداند. تاکنون روش های مختلفی مانند هم پوشانی شاخص، منطق فازی، شبکه ع...

15 صفحه اول

تلفیق لایه‏ های اطلاعاتی مس در منطقه نیسیان به کمک سیستم استنتاجگر فازی (FIS)

پردازش داده‏های اکتشافی با کمک فن‏آوری‏های جدید منجر به کسب نتایج مطلوب و کارآمد در زمینه اکتشاف کانسارهای پنهان می‏شود. در این پژوهش مدلسازی رایانه‏ای سیستم استنتاجگر فازی (Fuzzy Inference System) با ارایه روشی با رویکرد شبیه‏سازی افکار انسانی برای اکتشاف کانسار مس– مولیبدن پورفیری در ...

full text

بکارگیری محاسبات نرم در سیستم های اطلاعات مکانی به منظور مدلسازی های مکانی (مورد مطالعاتی: تهیه نقشه پتانسیل معدنی)

آنچه سامانه‌های اطلاعات مکانی (GIS) با آن روبه‌رو هستند، اطلاعاتی است که در قالب لایه‌های مکانی مدون گشته‌اند. یکی از مهم‌ترین وظایف سامانه‌های اطلاعات مکانی تحلیل لایه‌ها به‌منظور مدل‌سازی پدیده‌های مکان مرجع است. عدم توجه کافی به چنین مدل‌سازی‌هایی می‌تواند منجر به نتایج غیرواقعی در تصمیم‌گیری‌های مکانی و در پی آن خسارات مالی زیادی شود. در بسیاری از مدل‌سازی‌های مکانی، راه‌حل تحلیلی خاصی برای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 93

pages  53- 66

publication date 2014-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023